Tym razem doradzamy przy wyborze konwertera. Na antenach w Polsce „wisi” miliony konwerterów różnej maści i kolorów. Coraz częściej są z nimi różne problemy, wynikające zarówno ze złego zabezpieczenia na warunki atmosferyczne, jak i braku przeglądu stanu instalacji antenowej. Są też coraz większe problemy z interferencjami i zakłóceniami z innych źródeł, m.in. z nadajników LTE, z czym starsze typy konwerterów sobie nie radzą. Nie ma lepszych lub gorszych konwerterów – są dobrze przygotowane do odbioru i takie oby taniej zrobione z kolorowego plastiku prosto z Chin. Wybraliśmy 10 dotyczących konwerterów pytań, z jakimi dzwonią do nas użytkownicy sprzętu.
1. Jaki konwerter jest najlepszy?
Nie ma najlepszych konwerterów tak samo, jak nie ma parametru „lepszość”. Konwerter konwerterowi nierówny i nie ma co wybierać według koloru, kraju produkcji czy nieszczęsnego współczynnika szumów, który powszechnie i od lat był fałszowany na potrzeby lepszej sprzedaży. Jedynie marki japońskie (Sharp, Alps) w zasadzie zrezygnowały z podawania tzw. low noise w dB, bo na opakowaniach Chińczycy pisali już 0,1 dB podczas, gdy ci, co wiedzą, o co chodzi, pukali się w głowę, że równie dobrze można było napisać 0,01 dB.
Ta „niby-lepszość” wynika teraz z zupełnie innych spraw niż kiedyś. Zakłócenia od LTE częściowo wyeliminowały słabsze marki konwerterów, które nadal sprzedawały stare LNB. Napisy UHD/4K Ready czy HD Ready na opakowaniach konwerterów można też sobie podarować, bo to bzdura na kółkach. Wkrótce Chińczycy mogą wpaść na pomysł pisania na pudełku LNB, że odbiera… DVB-S2X, czyli nowy standard emisji, ale to też będzie tylko chwyt marketingowy. Odbiór jest odbiór i kropka!
Naprawdę dobry konwerter wyróżnia się solidną obudową odporną na działanie warunków atmosferycznych, szczególnie UV, bo inaczej obudowa potrafi się rozsypać już po roku. Istotna jest powtarzalność swoich parametrów w całości pasma odbiorczego od dołu do góry, bez dziur w częstotliwościach lub problemów na początku pasma odbioru. Liczy się więc tak naprawdę kontrola jakości przed wypuszczeniem na rynek i to 100% – taka metryka od producenta lub dostawcy. Dbają o to takie firmy, jak Global Invacom czy Televes. Konwerter „no name”, do tego z pokolorowaną obudową już może być podejrzany, bo to Chińczycy lubią je lekko podbarwić. Potem kolor wyblaknie, a obudowa się rozleci na słońcu po roku, dostanie się woda i będzie po konwerterze.
2. Kiedy zastosować konwerter pojedynczy, a kiedy podwójny?
Już dawno znacząco spadła sprzedaż konwerterów pojedynczych – Single LNB, szczególnie od czasu, gdy pojawiły się dekodery/tunery PVR z nagrywaniem. Wtedy zaczęły sprzedawać się konwertery Twin LNB, z dwoma wyjściami i jedynym promiennikiem, jeśli do odbioru z jednego satelity. Później pojawiły się też takie konwertery Twin z dwoma promiennikami, czyli Monoblock Twin do odbioru np. z pozycji 13°E i 19°E.
Konwerter Twin należy zastosować, jeśli użytkownik będzie korzystał z tunera z nagrywaniem na dysk (PVR) z podwójną głowicą lub też w domu są dwa niezależne tunery/dekodery do odbioru z tego samego satelity, np. dekodery Cyfrowego Polsatu i nc+. Jeśli są to dwa dekodery PVR, to trzeba myśleć o konwerterze Quad (4 niezależne wyjścia), bo bez sensu jest instalować dwie osobne anteny satelitarne.
3. Czy warto instalować konwerter na Astrę 19,2°E?
Do niedawna był to niemal aksjomat, że trzeba zainstalować drugi konwerter na Astrę lub Monoblock LNB, bo były tam polskie kanały, ale z czasem polskie stacje powoli „wyparowały” z 19,2°E – została tylko TV Trwam. Ale, gdy Telewizja Trwam w końcu trafiła do multipleksu naziemnego DVB-T, to zainteresowanie indywidualnym odbiorem z satelity Astra w Polsce spadło prawie do zera. Owszem, jeśli ktoś potrzebuje odbierać kanały niemieckie, które tam są w dużej ilości, to jak najbardziej. Powodem jest na pewno to, gdyby ktoś chciał z Astry odbierać kanały w jakości HD i UHD, np. z platformy HD+, albo francuskie kanały TNT Sat lub ew. z hiszpańskiego dekodera Movistar+, to konieczny jest zakup konwertera Monoblock 6 stopni lub drugiego konwertera odpowiedniego do tego z satelity Hot Bird 13°E (Single lub Twin). Tu trzeba pamiętać o zakupie przełącznika DiSEqC i uchwytu drugiego LNB, tzw. „zez”.
Poza tym jest wiele powodów, by jednak odbierać z 19,2°E, bo liczba dobrej jakości kanałów niemieckich FTA i to z prawdziwym HD jest zachęcająca. Niemcy nie mają takich ograniczeń praw do transmisji sportowych jak w Polsce i wiele z nich zamiast na kodowanej polskiej stacji można obejrzeć w publicznych stacjach ZDF lub Das Erste w HD, bo są niekodowane (różne ME, MŚ i Igrzyska Olimpijskie). Jeśli więc ktoś kupuje od nowości antenę 80-90 cm i konwerter, to polecam od razu Monoblock Twin.
4. Jakie są typy konwerterów?
Trzeba zawsze przemyśleć rodzaj zastosowanego konwertera LNB, bo jest ich tak dużo, że można się pogubić: liniowe, kołowe, optyczne, cyfrowe – koniec świata! Większość z tych stosowanych w Europie to tzw. Universal LNB, czyli z ustalonymi wartościami tzw. LOF = 9,75/10,60 GHz:
- Konwerter pojedynczy (Single) ma sens tylko w bardzo podstawowych zastosowaniach albo na antenie obrotowej lub wieloogniskowej (dużo LNB na specjalnej wieloogniskowej antenie).
- Konwerter podwójny (Twin) – 2 wyjścia kabla to absolutne minimum, szczególnie jeśli są 2 dekodery lub tuner PVR – Twin do nagrywania
- Konwerter poczwórny (Quad) – 4 wyjścia do tunera to znów minimum dla dwóch dekoderów PVR z nagrywaniem, ew. 3-4 niezależnych tunerów
- Konwerter Octo (8 niezależnych wyjść do tunerów) to już pewnego rodzaju rzadkość w praktycznym zastosowaniu, ale 4 tunery PVR obsłuży w domu wielorodzinnym
- Konwerter Quattro warto najlepiej kupić 2 takie konwertery z dwóch satelitów (13°E + 19,2°E) dla multiswitcha przy 4-64 odbiorcach/dekoderach – to zwykle profesjonalna instalacja zbiorcza
- Konwerter Unicable (SCR) – tu jednym kablem i przełącznikami można obsłużyć więcej dekoderów, ale pod warunkiem, że te umieją to obsłużyć – to trzeba wiedzieć lub zaplanować
- Konwerter cyfrowy dLNB – nowość i to taka, że w Polsce nie znam instalacji w takiej konfiguracji, ale wynika to z tego, że polskie platformy i instalatorzy o tym chyba nie wiedzą lub nie widzą potrzeby ich stosowania, a to ciekawe rozwiązanie
- Konwerter optyczny – Optical LNB – wyjście na światłowód z anteny na wysokim budynku lub daleko od miejsca faktycznego odbioru. Dopiero na niższej kondygnacji jest klasyczne rozdzielenie sygnału do tunerów po kablu koncentrycznym. Rozwiązanie luksusowe stosowane w zaawansowanych instalacjach antenowych
Jest też podział konwerterów ze względu na pasma: Ku (10,70 – 12,75 GHz) lub C (4 GHz). Rzadkością są jednopasmowe konwertery na inne częstotliwości (DBS, Ka), chyba że pochodzą spoza Europy.
Warto pamiętać o podziale na konwertery liniowe (H/V) – w większości krajów UE i Polsce oraz kołowe (L/R), np. w Rosji.
5. Czym się różni konwerter Quad od Quattro?
Oba konwertery od jednego producenta z pozoru wyglądają identycznie – mają po 4 wyjścia. Różnica jest taka, że Quad ma 4 jednakowe i niezależne wyjścia do podłączenia czterech wejść bezpośrednio do tunera/gniazdka. Quad LNB nadaje się do instalacji indywidualnych.
LNB Quattro ma rozdzielone wyjścia na polaryzacje H/V i pasma dolne/górne, przez co nadaje się wyłącznie do instalacji zbiorczej opartej na klasycznym multiswitchu. LNB Quattro używa się w dużych budynkowych instalacjach zbiorczych i wtedy stosuje się bardziej profesjonalne konwertery, np. wyselekcjonowane, żeby nie zawiodły.
Co ciekawe, większość konwerterów Quad (są droższe od Quattro) można zastosować do instalacji zbiorczej jako Quattro, ale ze względu na ceny nie ma to sensu.
Do odbioru Hot Birda i Astry trzeba dwa Quattro, bo nie ma konwerterów Monoblock Quattro, ale za to są konwertery Monoblock Quad, przy czym do instalacji zbiorczych się nie nadają.
6. Czy każdy konwerter można zainstalować do każdej anteny satelitarnej?
Teoretycznie TAK, ale w praktyce różnie to bywa. Przykładem są nietypowe konwertery z promiennikiem dopasowanym do paraboli (C-120) lub specyficznej anteny. Nie uda się zainstalować w Polsce konwertera z USA czy Kanady, bo tam są inne rozwiązania z uchwytem antenowym.
Podobnie konwertery niemieckich firm TechniSat i Kathrein miały specyficzny sposób instalacji do anten tylko tego producenta. Konwertery multifeed do anten wieloogniskowych mają bardzo wąski promiennik po to, by się zmieściły obok siebie co 2-3 stopnie. Na zwykłej antenie mogą nieco gorzej odbierać. Podobnie montaż drogiego konwertera do zastosowań profesjonalnych (Global Invacom) do antenki 60 cm, żeby poprawić sygnał nie ma sensu. Taniej wyjdzie kupno większej anteny, bo blacha nadal jest tańsza od elektroniki.
7. Do czego służy konwerter C-120?
Konwerter Universal C-120 jest pozbawiony końcowego promiennika, czyli feedhorna. Trzeba dokręcić promiennik dopasowany do typu anteny (paraboliczny, specjalny offset, eliptyczny, pasmo C). Zwykle wtedy producent takiej anteny powinien dostarczyć promiennik dopasowany do czaszy anteny. Takie konwertery C-120 są rzadkością, a dostarcza je jeszcze Global Invacom lub nieliczni chińscy producenci.
8. Kiedy jest sens instalować konwerter optyczny?
Możliwości jest dużo, ale sens jest tylko w profesjonalnym zastosowaniu, gdy mamy hotel, duży wielopiętrowy budynek. Zaletą rozwiązania z konwerterem optycznym jest fakt, że wyjście sygnału jest po światłowodzie, a nie po zwykłym kablu koncentrycznym. To pozwala na doprowadzenie sygnału światłowodem do punktu, gdzie jest on potrzebny i tam rozdzielić według potrzeb na kilka odnóg, a następnie zamienić na sygnał po kablu koncentrycznym. Przykład to nowoczesny wieżowiec lub hotel w zabudowie szkło i aluminium, gdzie sygnał po zwykłym kablu o długości 100-200 m byłby zbyt słaby. Zastosowanie dla indywidualnych instalacji jest raczej wykluczone ze względu na koszty.
9. Czy można jednym kablem od konwertera poprowadzić sygnał do wielu tunerów?
Można, dzięki technologii Unicable, SCR czy ewentualnie dLNB (pisaliśmy o tym w poprzednim wydaniu). Trzeba jednak zamontować specjalny konwerter i pozostałe elementy instalacji, pamiętając też o tym, że wszystkie dekodery platform czy niezależne tunery muszą mieć w menu obsługę odpowiedniego systemu SCR/Unicable. Szeregową instalację antenową trzeba więc przemyśleć – nie wykona jej byle instalator. Są też konwertery, które mają wyjścia Unicable i standardowe wyjście LNB, gdyby któryś z dekoderów platform nie miał jednak obsługi SCR.
10. Czy multifeed ma sens?
Pisaliśmy już, że konwertery pojedyncze Single Universal są dość tanie (po 13 zł), więc instalacja dla DX-era nie jest taka droga. Oczywiście zwykle trzeba zastosować specjalne konwertery o wąskim promienniku, żeby zmieściły się na specjalnym uchwycie multifeed. W sprzedaży są anteny Maximum Multifocus 85 cm, gdzie można zainstalować nawet do 10 konwerterów, ale na zwykłej antenie Corab 90 cm można próbować założyć 4-5 LNB, choć węższym zakresie niż to jest możliwe na antenie wieloogniskowej. Zaletą jest to, że antena nie ma ruchomych części (siłownik) – warto się otworzyć na świat mimo tego, że tak dużo stacji jest na jednej czy dwóch jedynie słusznych pozycjach satelitarnych.
