W Polsce przez ostatnie 27 lat zainstalowano ponad 7,5 mln anten satelitarnych. Zdecydowana ich większość pochodzi od platform, a niektóre pamiętają jeszcze Wizję TV. Najwięcej jest podświetlanych anten małych rozmiarów – głównie 60 cm (Wizja TV, Cyfra+), 70 cm (Cyfrowy Polsat) oraz 80 cm (n, Cyfra+, nc+ i Cyfrowy Polsat). Większe czasze to zwykle własny zakup użytkownika.

Kończy się era kanałów SD w kompresji MPEG-2, bo większość z nich przeszła do sprawniejszej MPEG-4 i jakości uznawanej za HD. Istotny jest też sposób transmisji w standardzie DVB-S2/8PSK, zamiast DVB-S/QPSK, co skutkuje tym, że anteny powinny być o rozmiar większe, bardzo precyzyjnie ustawione przez zawodowego instalatora, a konwerter dobrze dobrany. Jeśli występują jakieś problemy, to użytkownicy dzwonią i pytają…

1. Jaki typ anteny satelitarnej jest najlepszy?

Wszystko zależy od potrzeb użytkownika, czyli od tego, co taka antena ma odbierać. Antena antenie nie jest równa. Kiedyś to była duża antena paraboliczna 1-1,5 m i to najlepiej obrotowa, bo mnóstwo ciekawych, niekodowanych kanałów – jeszcze wtedy analogowych – było „rozłożonych” na wielu satelitach. Potem powstały polskie stacje i platformy cyfrowe, które były skumulowane na dwóch pozycjach – Eutelsat 13°E i Astra 19,2°E. Zmniejszyły się rozmiary anten i ich rodzaj na dużo mniejsze offsety, nawet 40-60 cm. W tym czasie była moda na odbiór z anten 70-80 cm z dwóch pozycji dzięki multifeedowi – popularnemu „zezowi”. Popularny był konwerter Monoblock na antenie 80-90 cm. To wyszło nawet na dobre tym, co mają takie czasze, bo teraz choć większość polskich kanałów jest z jedynie słusznej pozycji 13°E, to pogorszyły się warunki odbioru, bo DVB-S2/8PSK wymusza minimalnie większą anteną dla HD przy gorszej pogodzie i opadach. Dlatego polecamy w tej chwili anteny 85-100 cm dla instalacji indywidualnych i antenę min. 1,2-1,3 m dla instalacji zbiorczej. Można w pewnych warunkach instalacyjnych założyć antenę płaską, ale ze świadomością co i po co! Jest przejściowa moda na droższe anteny w całości aluminiowe, np. Fuba, bo wielu użytkowników już przejechało się na tanich, niezabezpieczonych przed rdzą „stalówkach”. W niepamięć poszły anteny obrotowe, bo to i kłopotliwe i instalatorów nie ma już prawie, co to mieli pojęcie, jak to zainstalować. I banalna sprawa – brakuje pozycjonerów i siłowników w Europie – w Chinach powoli zaprzestają ich produkcji i sprowadzać się ich nie opłaca.

2. Ile tunerów/dekoderów i jakich ma obsłużyć instalacja antenowa?

Ważne jest, ile jest ekranów TV w domu (ewentualnie ile będzie?) i ilu jest widzów, co oglądają? Ważne jest optymalne podejście – bez przesady, bo czasami robi się instalację na osiem podwójnych gniazd dla dwóch starszych osób, które mają w domu 2 telewizory z standardowym podziałem: „trawa” (oglądanie sportu – mężczyzna) i „klan” (oglądanie seriali – kobieta). Należy też rozważyć wstępnie, ile kabli i gniazd antenowych może być podłączonych do jednego dekodera lub TV. Zastosowanie typu konwertera (Single, Twin, Unicable) zależy od dekoderów w domu!

3. Chcę najlepsze rozwiązanie instalacji do odbioru tv satelitarnej. Jakie są opcje?

Opcje budowy instalacji antenowej są różne w zależności od potrzeb użytkownika:

• inne dla Polaka w kraju,
• inne dla Polaka w Unii Europejskiej, a inne w USA,
• jeszcze inne dla obcokrajowca w Polsce.

Trzeba też jasno i wyraźnie ocenić priorytety instalacji antenowej: co jest ważne, po co i za ile? Istotna jest wielkość czaszy i do odbioru z jakiego satelity i wiązki, np. zachodnia czy wschodnia Turksata 42°E, bo to zasadnicza różnica. I ostatnie pytanie: antena indywidualna czy zbiorcza. Na końcu trzeba znać budżet na instalację opartą na sprzęcie co najmniej średniej półki, bo oby taniej, to zwykle źle się kończy.

4. Jaki zastosować konwerter na antenie?

Po tych rozważaniach powyżej trzeba przemyśleć rodzaj zastosowanego konwertera LNB, bo jest ich tak dużo, że to generuje dodatkowe zamieszanie dla nieobeznanego z techniką antenową widza.

1. Konwerter pojedynczy (Single) ma sens tylko w bardzo podstawowych zastosowaniach albo na antenie obrotowej lub wieloogniskowej (dużo LNB na specjalnej wieloogniskowej antenie).
2. Konwerter podwójny (Twin) – dwa wyjścia kabla to absolutne minimum w sytuacji, jeśli są 2 dekodery lub tuner PVR – Twin do nagrywania.
3. Konwerter poczwórny (Quad) – cztery wyjścia do tunera to znów minimum dla dwóch dekoderów PVR z nagrywaniem, ew. 3-4 niezależnych tunerów.
4. Konwerter Octo (osiem niezależnych wyjść do tunerów) to już pewnego rodzaju rzadkość w praktycznym zastosowaniu, ale 4 tunery PVR obsłuży w domu wielorodzinnym!
5. Konwerter Quattro najlepiej razy 2 z dwóch satelitów (19,2°E + 13°E) dla multiswitcha przy 4-64 odbiorcach/dekoderach – to zwykle profesjonalna instalacja zbiorcza.
6. Konwerter Unicable – tu jednym kablem i przełącznikami można podłączyć więcej dekoderów, ale pod warunkiem, że te umieją to obsłużyć – to trzeba wiedzieć lub zaplanować.
7. Konwerter cyfrowy dLNB – nowość i to taka, że w Polsce nie znam instalacji w takiej konfiguracji, ale wynika to z tego, że polskie platformy i instalatorzy o tym chyba nie wiedzą lub nie widzą potrzeby ich stosowania, a to ciekawe rozwiązanie.
8. Konwerter optyczny – Optical LNB – wyjście na światłowód z anteny na wysokim budynku lub daleko od miejsca faktycznego odbioru. Dopiero na niższej kondygnacji jest klasyczne rozdzielenie sygnału do tunerów po kablu koncentrycznym. Rozwiązanie luksusowe stosowane w zaawansowanych instalacjach antenowych.
 

5. Odbiór tylko z satelity Hot Bird 13°E czy warto 13°E i 19,2°E, a może więcej satelitów?

Według autora, nie ma co ograniczać się do odbioru z jednego satelity, bo banalny przykład transmisji ważnych imprez sportowych (IO, Euro, MŚ) z Astry na kanałach Das Erste/ZDF jest już chyba wystarczającym powodem. Warto więc założyć konwerter Monoblock na antenie 80-90 cm, bo znacząco wzrośnie liczba kanałów obcojęzycznych. Jeśli któryś z domowników uczy się obcych języków lub je zna, to nie powinien się ograniczać do odbioru z 13°E. Ostatnio wszedł do sprzedaży nowy konwerter Monoblock Triple dla odbioru z trzech satelitów: 13°E + 16°E + 19,2°E, gdyby ktoś chciał doszkolić się w którymś z bałkańskich języków.
 

6. Czy można samodzielnie ustawić antenę satelitarną przy pomocy wskaźnika w dekoderze?

TAK – można, ale co to za ustawianie anteny, chyba że doraźnie, gdy przestawi ją wiatr! Takie ustawianie na wskaźnik nie jest idealne – najlepszy jest tu instalator z dobrym urządzeniem pomiarowym. Inaczej zabraknie ustawienia LNB w ognisku i kąta skręcenia – tego na wskaźniku nie da się ustawić. Bez tego strata sygnału może wynosić 5-20%, a im mniejsza antena, tym taka strata bardziej działa na niekorzyść użytkownika. Liczy się tu komplet ustawień i wyjątkowa dbałość o precyzję, a nie metoda instalowania pogardliwie nazywana przez zawodowców „na Józka” od zawołania „…Józek, a masz tam sygnał jaki na dekoderku? ”

7. Jakie są podstawowe problemy instalacyjne?

Podstawową sprawą jest tzw. oko, czyli wieloletnia praktyka instalatora, umiejącego ocenić, co i gdzie można założyć. Obliczenie kątów elewacji i matematyka stosowana to dla teoretyków. Anteny obrotowej lub multifeeda nie ustawi laik, a jeśli już, to niezbyt dokładnie – to jest niemożliwe z założenia. Są pomocne aplikacje internetowe, które mogą pomóc przy decyzji, czy wybrana antena odbierze danego satelitę, czy wiązkę pod podanym adresem. Praktyka pomaga wtedy w doborze elementów instalacji, w tym anteny i stojaka. Problemy przy instalacji bywają banalne i każdy instalator ma wiele ciekawych opowieści przypadków, gdy klienci najpierw próbowali cały dzień ustawiać samodzielnie, bo chcieli lekko przyoszczędzić, by potem zapłacić za „sztukę”, czyli za drgnięcie anteną i konwerterem, z pytaniem „za co tyle? ” – ano „za sztukę! ”

8. Czy zamiast anteny sat lepsze są rozwiązania SAT>IP, IPTV czy odbiór DVB-T?

Możliwości jest naprawdę dużo, bo technologie się rozwijają bardzo szybko. I nadal wszystko zależy co do czego, gdzie i za ile? Na pewno SAT>IP w Polsce nie ma sensu z jednego powodu, bo kanały FTA w praktyce nie istnieją. IPTV tak – to przyszłość, ale musi być legalna, bo jest wiele ofert częściowo nielegalnych lub udających, że wszystko jest OK, a potem prawda jest inna. DVB-T to na pewno ogromne zagrożenie dla płatnych kanałów w platformach i kablówkach, ale nie ma wyproś – tańsza oferta popularnych kanałów musi być. Pytanie czy to minimum – jeśli wystarczy komuś to sprawa załatwiona. W innym przypadku trzeba szukać rozwiązań z płatnymi stacjami z satelity.

9. Jak duża antena na jakiego satelitę?

Do odbioru z Astry 19,2°E wystarczy osobna antena 60-70 cm. Na satelitę Eutelsat HB trzeba jednak 85-95 cm, bo DVB-S2/8PSK przy gorszej pogodzie ma niekorzystny wpływ. Inne satelity trzeba pytać fachowców lub instalatorów, ale praktyków. Różne najnowsze satelity Astra 2 – 28,2°E lub Badr 26°E mają tak zawężoną wiązkę na dany obszar, że nawet antena 3 m nie pozwoli na odbiór w Polsce.
 

10. Czy multifeed ma sens?

 

Konwertery pojedyncze Single tanie jak barszcz, ale jeśli ktoś chce być DX-erem, to warto. Anteny toroidalne są dość trudne w instalacji, ale zawsze warto spróbować!

W wydaniu magazynu SAT Kurier 3-4/2017 ukaże się poradnik „Konwertery – 10 pytań i odpowiedzi”. W sprzedaży na przełomie marca i kwietnia.