Na początku 2016 roku do sieci dystrybucji Cyfrowego Polsatu trafił dekoder Evobox PVR. Jest to obecnie najlepszy z modeli odbiorników oferowanych przez operatora. Pod koniec 2017 roku pojawiły się pierwsze informacje, że marka Evobox będzie rozwijana i pod tym szyldem pojawią się kolejne modele urządzeń. W lipcu bieżącego roku te informacje zaczęły przybierać realne kształty – dystrybutorzy zaczęli informować, iż otrzymują dostawy dekodera Evobox Lite – jeszcze nieprzeznaczone do dystrybucji. Było jednak pewne, że nowe urządzenie pojawi się w ofercie już niedługo. Od 18 września dekoder zadebiutował w sieci dystrybucji i jak się okazało nie sam, bo towarzyszy jemu Evobox HD. Tym samym Cyfrowy Polsat za jednym razem wprowadził do oferty dwa nowe dekodery: Evobox Lite i Evobox HD. 

Dzięki uprzejmości operatora otrzymaliśmy możliwość zapoznania się z urządzeniami. Jako że dzielą je istotne różnice, zwłaszcza w zakresie oprogramowania, to zdecydowaliśmy się na początek przyjrzeć bliżej prostszemu z modeli: Evobox Lite. Ale wspomnimy także o różnicach pomiędzy wszystkimi urządzeniami z serii Evobox.

EVOBOX LITE, EVOBOX HD, EVOBOX PVR: RÓŻNICE

Pierwszym i zupełnie naturalnym pytaniem jest – czym różnią się nowe modele w stosunku do oferowanego już od ponad dwóch lat Evobox PVR?
Evobox Lite to najprostsze z urządzeń. W założeniu ma to być podstawowy dekoder, który można określić mianem „zappera” – bez nadmiaru złącz, oferujący kluczowe możliwości, szybki i zapewniający wygodną obsługę. Evobox HD znajduje się wyżej w hierarchii, ma dodatkowo choćby wyświetlacz, port USB, optyczne wyjście cyfrowego dźwięku S/PDIF czy czytnik kart pamięci SD. Evobox PVR pozostaje natomiast w ofercie operatora jako ten najlepszy model, wyposażony w dysk twardy. Jako ciekawostkę można odnotować, że wszystkie modele są gotowe sprzętowo do odbioru serwisów z kompresją wideo HEVC/H.265 (do rozdzielczości 1080p, bez Ultra HD/4K). Aby nie trzymać w niepewności, redakcja sprawdziła, jak z odbiorem kanałów na satelicie – na tę chwilę przy oprogramowaniu aktualnym w momencie przygotowywania opisu (koniec września 2018 roku) kanały w HEVC nie są zapisywane na liście. Zatem możliwości są na razie teoretyczne i by je udostępnić – potrzebna będzie aktualizacja oprogramowania w przyszłości.

A jeśli o nim mowa – urządzenia różnią się w istotny sposób właśnie software. Evobox Lite pracuje pod kontrolą oprogramowania znanego z innych dekoderów własnej produkcji (np. HD 6000, HD PVR 7000 itd.) – rozwijanego samodzielnie, utrzymanego w barwach czarno-pomarańczowych. Evobox HD i Evobox PVR działają pod kontrolą oprogramowania z interfejsem graphyne, które dostarcza ADB (Advanced Digital Broadcast).

EVOBOX LITE: WYGLĄD I WYPOSAŻENIE

Jak wspomnieliśmy wcześniej, Evobox Lite jest z założenia urządzeniem prostym. Posiada tylko to, co jest niezbędne do pełnego korzystania z oferty Cyfrowego Polsatu, bez żadnych dodatków. W zestawie po rozpakowaniu pudełka znajdziemy poza dekoderem także: zasilacz, pilot zdalnego sterowania z kompletem baterii (podobny do RCU od Evobox PVR – identyczny układ klawiszy, ale odświeżony wygląd, nieco odchudzony, lżejszy i już na baterie AAA – tzw. „małe paluszki”) oraz instrukcję obsługi w języku polskim.

Sam Evobox Lite posiada obudowę w całości w kolorze czarnym. Na panelu przednim znajduje się od lewej: logo operatora, centralnie nazwa modelu urządzenia i po prawej – dioda LED informująca o stanie pracy. Zgodnie z instrukcją obsługi, ma ona cztery możliwe stany: kolor zielony – trwa uruchamianie dekodera, kolor niebieski – dekoder pracuje, kolor czerwony – dekoder na czuwaniu w trybie „szybki start” oraz kolor biały – dekoder w stanie „głębokiego” czuwania. Ze strony redakcji możemy dodać, że w trakcie aktualizacji oprogramowania dioda najpierw jest w kolorze fioletowym i miga (podbieranie), a w drugiej fazie aktualizacji (przetwarzanie, weryfikacja, zapis) – miga na zielono.

Patrząc od strony panelu przedniego, na prawej ścianie bocznej jest czytnik kart. Może być on jednak pusty, o czym szerzej napiszemy w dalszej części. Wydaje się być przygotowany pod karty systemu Nagra MA, ale nie wykluczone, że dekoder jest zgodny i gotowy do implementacji innych rozwiązań CA. Już Evobox PVR według specyfikacji technicznej poza Nagra MA był gotowy do systemów Irdeto, Conax i Latens.

Na panelu tylnym umieszczono wyłącznie: jedno wejście sygnału z anteny satelitarnej (bez przelotki do kolejnego urządzenia), gniazdo Ethernet (100 Mbit/s), wyjście HDMI v1.4b oraz gniazdo dla zewnętrznego zasilacza znajdującego się w zestawie.

Nie widać jednej rzeczy – wbudowanego Wi-Fi. Instrukcja obsługi zaleca połączenie dekodera przewodowo, ale jeśli nie mamy takiej możliwości, to Wi-Fi jest dostępne jako alternatywa. W modelu Evobox Lite to prostszy klient, działający w standardach IEEE 802.11 b/g/n, w paśmie 2,4 GHz (bez obsługi 5 GHz), z jedną wewnętrzną anteną nadawczą i odbiorczą (SISO 1×1). Ale nadal przy takiej konfiguracji może osiągnąć w najlepszym przypadku (w teorii) maksymalną prędkość połączenia do 150 Mbit/s.
 

Dekoder pracuje pod kontrolą oprogramowania przygotowywanego przez Cyfrowy Polsat – bardzo zbliżonego do tego, które jest obecnie dostępne w innych modelach własnej produkcji, m.in. HD 6000, HD 5500s, itp.

KARTA? GDZIE JEST KARTA?!

Zupełnie normalnym i oczywistym przez lata było, że jeśli od któregokolwiek operatora bierzemy w dzierżawę lub na własność dekoder – otrzymujemy z nim kartę kodową – klucz, którą należy umieścić w czytniku (i w odpowiedni sposób). Bez niej nie można korzystać z oferty, a czasami sam dekoder nawet nie chce się uruchomić. Na rynku pojawiały się oferty, w których karty potrzebne nie były (niektóre sieci kablowe, IPTV oraz TV Mobilna Cyfrowego Polsatu), ale była to jednak relatywnie rzadka sytuacja. Przed premierą nowych dekoderów Cyfrowego Polsatu Evobox Lite i Evobox HD zaczęły pojawiać się plotki, iż możliwe, że urządzenia te postawią po raz pierwszy w tak szerokim zakresie na rozwiązania bezkartowe. Wybrany miałby do tego celu zostać system dostępu warunkowego Irdeto zamiast używanego dotychczas Nagra Media Access. I nie byłaby to nowość dla Cyfrowego Polsatu, bo wspomniana TV Mobilna właśnie z rozwiązania bezkartowego Irdeto korzysta. Na satelicie faktycznie do wszystkich kanałów Cyfrowego Polsatu stopniowo dodawano nowy identyfikator systemu CA Irdeto (0x06ED), realizowano to etapami od 15 października 2017 roku. Ostatnie serwisy otrzymały simulcrypt (równoległe szyfrowanie) w Irdeto ok. połowy września.

Evobox Lite dotarł do redakcji magazynu SAT Kurier jako pierwszy i z początku zaskoczyliśmy się, bo choć w instrukcji obsługi nie było mowy ani o czytniku kart, ani tym bardziej o obecności karty kodowej w zestawie, to owszem karta w dekoderze testowym się znajdowała i była to dobrze znana pomarańczowa karta systemu Nagra MA.
 

Jednak obecność CAID systemu Irdeto w przekazie satelitarnym kanałów nie dawała nam spokoju… Dekoder uruchomiliśmy na próbę z czystej ciekawości bez karty i… okazało się, że działa. Szybki przegląd menu wskazał, że Evobox Lite jest jednak oparty na bezkartowym rozwiązaniu Irdeto. Po co wobec tego czytnik i karta Nagra MA? Może to alternatywa dla operatora lub karty Nagra MA będą mogły być używane na potrzeby zgodności z innymi urządzeniami oferowanymi przez operatora lub usługami (np. w przypadku korzystania z Multiroom)? A może to tylko cecha redakcyjnego egzemplarza testowego i w wersji oferowanej klientom czytnika całkiem nie będzie lub nie będzie miał zastosowania? W przypadku dekodera testowanego w redakcji umieszczenie karty w czytniku nie robiło żadnej reakcji w dekoderze, nie zauważyliśmy różnic w menu. Nic też nie zmieniało się np. po restarcie urządzenia. Wyglądało też jakby na czytnik nie było podawane zasilanie do karty, nawet na etapie uruchamiania urządzenia, ale to może wymagać dalszych testów.

W momencie przygotowywania tekstu wiadome było, że nowe dekodery Evobox HD i Evobox Lite jednocześnie służą do nowej wersji usługi multiroom, działającej w ramach lokalnej sieci komputerowej w mieszkaniu. Evobox HD może być dekoderem głównym, Evobox Lite zarówno głównym jak i dodatkowym dla Evobox HD. Evobox PVR przynajmniej przy stanie na wrzesień 2018 roku nie mógł pełnić w nowym multiroom żadnej roli, może zmieni to w przyszłości aktualizacja oprogramowania.
 

W przypadku korzystania z rozwiązania bezkartowego deszyfrowaniem zajmuje się specjalny zabezpieczony chip znajdujący się bezpośrednio na płycie głównej urządzenia. Z punktu widzenia użytkownika ma to pewne zalety – brak karty oznacza, że z dekodera nie ma co wyjąć i co za tym: zgubić. Nie raz w historii magazynu słyszeliśmy o przypadkach kart wyjętych przez dzieci i choćby odwróconych lub całkiem zgubionych, albo o pogryzionych przez zwierzęta domowe. Jeśli docelowo w sieci sprzedaży dekodery będą wydawane bez kart Nagra MA i będą działać wyłącznie w oparciu o Irdeto, to ryzyko zgubienia lub zniszczenia karty po stronie użytkownika znika.

Od strony technicznej jest to także poprawa poziomu bezpieczeństwa. Obecność karty zawsze generowała ryzyko ataku MITM i prób podsłuchiwania komunikacji pomiędzy kartą a dekoderem. Obecność karty jako klucza zawsze też sprawiała, że jeśli pewnego dnia komuś udałoby się obejść zabezpieczenia parowania karty ze sprzętem – pojawiłaby się możliwość korzystania z niej poza dekoderem w odbiornikach niededykowanych. Cóż – chipu z płyty głównej nikt nie wylutuje… Wyeliminowanie kart może w przyszłości drastycznie podnieść poziom bezpieczeństwa ofert płatnej TV cyfrowej.