Przystępując do opracowania Strategii Regulacyjnej na lata 2017-2022, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji (KRRiT) zaprasza wszystkie zainteresowane podmioty do wyrażenia opinii na temat wybranych kierunków strategii KRRiT na najbliższe sześć lat.

KRRiT zaprasza do konsultacji wszystkie zainteresowane podmioty, a w szczególności:

• przedsiębiorców działających na rynku mediów audiowizualnych, stowarzyszenia i izby producentów, nadawców i operatorów;
• odbiorców i użytkowników audiowizualnych usług medialnych, stowarzyszenia widzów i słuchaczy;
• środowiska naukowe zajmujące się zagadnieniami dotyczącymi mediów, nowych technologii przekazu, komunikacji społecznej;
• instytucje publiczne;
• wszystkie inne podmioty i osoby zainteresowane współtworzeniem polityki w dziedzinie mediów.

Konsultacje obejmują pięć głównych zagadnień:
– naziemną telewizję i radiofonię cyfrową,
– nowe media (Internet),
– media publiczne,
– ochronę pluralizmu w mediach,
– nadzór regulacyjny.

Stanowiska konsultacyjne należy kierować na adres mailowy konsultacje_strategia(malpa)krrit.gov.pl lub pocztą tradycyjną na adres: KRRiT, Skwer Kard. S. Wyszyńskiego 9, 01-015 Warszawa, z dopiskiem „Konsultacje Strategia”, do 16 marca 2017 r.

Obowiązujące w KRRiT zasady postępowania konsultacyjnego dostępne są tutaj. Osoby fizyczne biorące udział w konsultacjach są proszone o wypełnienie zawartego w nich Oświadczenia o wyrażeniu zgody na przetwarzanie danych osobowych (Załącznik nr 2 do uchwały KRRiT nr 329/2012).

Przedmiot konsultacji KRRiT:

I.            NAZIEMNA TELEWIZJA I RADIOFONIA CYFROWA

DVB-T

HD jako obowiązujący standard w DVB-T
Zdaniem KRRiT, telewizja cyfrowa nie osiągnęła jeszcze w pełni oczekiwanej, wysokiej jakości sygnału. Na 32 bezpłatne programy w naziemnej telewizji cyfrowej (NTC) tylko dwa nadawane są w High Definition Television (HDTV), podczas gdy na platformach satelitarnych, w sieciach kablowych i w Internecie, telewizja wysokiej rozdzielczości staje się powszechnym standardem. KRRiT będzie więc zmierzać do wprowadzenia standardu HD we wszystkich programach naziemnych. W tym celu konieczna jest zmiana standardu nadawania sygnału telewizyjnego z DVB-T na DVB-T2 oraz zastosowanie sposobu kompresji High Efficiency Video Coding (HEVC).

Oferta programowa w NTC – bez zmian
KRRiT nie planuje znacznego rozszerzenia NTC o nowe programy, lecz sukcesywne udostępnianie odbiorcom obecnej oferty programów NTC w wysokiej rozdzielczości.

MUX 5 – pierwszy MUX wyłącznie w HD
Aby zachęcić odbiorców do odpowiedniego wyposażenia gospodarstw domowych, KRRiT zamierza wykorzystać MUX 5 do promocji nowego standardu DVB-T2 (HEVC) umieszczając w nim programy w HD. Mogłyby tam znaleźć się najbardziej popularne programy spośród już obecnych w NTC lub programy nowe.

Warunki techniczne dla odbiorników telewizyjnych
W celu zagwarantowania, że konwersja do DVB-T2 przebiegnie bez zakłóceń, a w szczególności
nie spowoduje braku możliwości odbioru programów telewizyjnych ze względu na niedostosowanie odbiorników, należy z odpowiednim wyprzedzeniem:

• określić minimalne wymagania dla urządzeń dopuszczonych do sprzedaży w Polsce w rozporządzeniu Ministra Cyfryzacji;
• wyznaczyć datę tzw. switch off (zakończenie emisji w dotychczasowym standardzie). Zdaniem KRRiT, switch off powinien nastąpić w 2022 roku, wraz z zakończeniem procesu tzw. refarmingu tj. wymiany kanałów w NTC w związku z nowym przeznaczeniem pasma 700 MHz. W kwestii ustalenia daty switch off istotne będzie stanowisko nadawców, których dotyczy konwersja;
• przeprowadzić skuteczną kampanię informacyjną.

DVB-T – nadal bezpłatna
W związku z rozwojem internetowych serwisów VoD, zawierających bogatą ofertę w modelu płatnym, dostęp do programów telewizyjnych w NTC powinien pozostać dla widzów otwarty. KRRiT nie zamierza zatem uruchamiać multipleksów za dodatkową opłatą.

DAB+

Ograniczenia techniczne UKF
Zdaniem KRRiT, dalszy rozwój radiofonii w Polsce z wykorzystaniem pasma UKF nie jest możliwy ze względu na wyczerpanie zasobów częstotliwości oraz na zakłócenia nowo uruchamianymi nadajnikami stacji już istniejących, co w efekcie skutkuje pogorszeniem jakości odbioru. Oferta programów radiowych w mniejszych miejscowościach jest zdecydowanie uboższa w porównaniu z liczbą programów rozpowszechnianych na terenie większych miast.

Rozwój radiofonii w DAB+
W celu zapewnienia warunków do rozszerzenia zasięgu nadawania istniejących programów oraz umożliwienia powstawania programów nowych, w szczególności lokalnych, należy wykorzystać częstotliwości przeznaczone dla radiofonii cyfrowej z zastosowaniem systemu DAB+.

Zasoby DAB+
Na potrzeby DAB+ zostały uzgodnione międzynarodowo trzy multipleksy o zasięgu ogólnokrajowym. Z pierwszego z nich korzystają obecnie i będą korzystać w przyszłości Polskie Radio SA oraz Rozgłośnie Regionalne Polskiego Radia.

Multipleksy lokalne w dużych miastach
Nadawanie cyfrowe można również rozpocząć w oparciu o częstotliwości dobrane spoza Planu Genewa 2006. O zaprojektowanie takich lokalnych multipleksów w dużych miastach KRRiT wystąpiła do Urzędu Komunikacji Elektronicznej. O wejście do lokalnych multipleksów będą mogli się ubiegać również nowi nadawcy. Dodatkowa oferta programów miejskich wpłynie na poprawę atrakcyjności DAB+, a także zwiększy pluralizm na tych rynkach.

Dalszy rozwój oferty programów cyfrowych
Następnym działaniem KRRiT będzie uruchomienie multipleksu ogólnokrajowego, po jego przeprojektowaniu także pod kątem potrzeb nadawców lokalnych. Dzięki temu, na określonych obszarach, będzie można uruchomić programy wyspecjalizowane oraz kolejne programy lokalne.

Migracja programów analogowych do DAB+
Ostatni multipleks ogólnokrajowy zostanie zarezerwowany do celów konwersji ogólnokrajowych i ponadregionalnych programów analogowych. Zdaniem KRRiT, aktualnie nie ma potrzeby wyznaczania terminu „wygaśnięcia” UKF, a więc istniejący nadawcy będą mogli kontynuować swoją działalność w systemie analogowym.

Warunki techniczne dla odbiorników cyfrowych
W celu uporządkowania rynku cyfrowych odbiorników radiowych KRRiT zamierza zainicjować przyjęcie standardu dla urządzeń dopuszczonych do sprzedaży, który zostanie określony w rozporządzeniu Ministra Cyfryzacji.

II.            NOWE MEDIA (INTERNET)

Zmiany unijnego prawa mediów
Obecnie na forum Unii Europejskiej prowadzone są prace nad nowelizacją Dyrektywy o Audiowizualnych Usługach Medialnych (DAUM). Projektowane zmiany polegają między innymi na zagwarantowaniu skutecznej ochrony małoletnich w środowisku nowych mediów oraz określeniu roli dostawców usług internetowych w ograniczaniu obecności dyskryminujących treści w tych usługach. Regulacja będzie obejmować wyłącznie podmioty prowadzące działalność gospodarczą w Internecie. Jej zadaniem nie będzie kontrola treści w Internecie, lecz tworzenie odpowiednich warunków konkurencji dla przedsiębiorców świadczących usługi dla użytkowników.

Równe szanse dla podmiotów polskich i zagranicznych
KRRiT, uczestnicząc w procesie implementacji przepisów DAUM do ustawy o radiofonii i telewizji, będzie dążyła do wyrównania szans dla działalności podmiotów polskich w konkurencji z firmami o zasięgu globalnym oraz tymi, które podlegają jurysdykcji w innych krajach europejskich, a kierują swoją ofertę na polski rynek.

Proporcjonalność w regulacji tradycyjnych i nowych mediów
Ważne będzie także, aby nowe regulacje służyły stworzeniu równowagi między tradycyjną telewizją a usługami na żądanie oraz działalnością platform OTT poprzez odpowiedni dla każdej z tych usług system praw i obowiązków.

Współpraca podmiotów i instytucji w ramach odpowiedzialności za treści w Internecie
Ze względu na specyfikę treści w Internecie (user generated content), sposób implementacji nowych przepisów będzie wymagał ścisłej współpracy wszystkich podmiotów (dostawców usług i instytucji odpowiedzialnych za ten obszar) oraz koordynacji przepisów w różnych aktach prawnych, odnoszących się do świadczenia usług drogą elektroniczną.

III.            MEDIA PUBLICZNE

Doprecyzowanie misji nadawców i kontrola wydawania środków publicznych
W związku z zastrzeżeniami Komisji Europejskiej do sposobu określenia misji nadawców publicznych w ustawie o radiofonii i telewizji (brak pełnego dostosowania przepisów krajowych do unijnych zasad udzielania pomocy publicznej), przygotowany został projekt nowelizacji, w którym przewidziano między innymi, że w porozumieniu z KRRiT, każda ze spółek będzie co pięć lat określać sposób realizacji zadań ustawowych w tzw. Karcie powinności. Zdolność do wykonywania misji przez media publiczne będzie jednak uzależniona od poziomu ich finansowania. Zapewnienie odpowiednich środków finansowych dla nadawców publicznych jest możliwe wyłącznie poprzez modernizację systemu abonamentowego.

Otwarty dostęp do dóbr kultury
KRRiT, przyjmując Kartę powinności, będzie dążyła do zagwarantowania otwartego dostępu do treści tworzonych przez media publiczne na wszystkich platformach przekazu, np. poprzez uruchomienie wspólnego serwisu internetowego radiofonii i telewizji publicznej, zwierającego aktualne i archiwalne treści na żądanie.

Rozwój i wymiana cyfrowych zasobów
KRRiT za ważne uznaje także przeznaczenie środków publicznych na zapewnienie warunków do rozwoju technologicznego służącego udostępnianiu oraz wzajemnemu korzystaniu z cyfrowych zasobów audialnych i audiowizualnych przez TVP, Polskie Radio i Rozgłośnie Regionalne PR w ramach projektu Biblioteka Cyfrowa Mediów Publicznych.

Lokalne centra mediów publicznych
Kolejnym istotnym zadaniem jest wzmacnianie współpracy ośrodków regionalnych TVP i Rozgłośni Regionalnych PR tak, aby mogły one służyć jako lokalne centra kultury, informacji i debaty publicznej. KRRiT uważa, że stworzenie takich platform jest możliwe bez zmian organizacyjno-prawnych w strukturach spółek, niezależnie od przyszłych projektów tworzenia mediów narodowych.

IV.            OCHRONA PLURALIZMU W MEDIACH

Przepisy zapobiegające nadmiernej koncentracji w mediach jako element ochrony pluralizmu

Brak ochrony pluralizmu w polskim prawie mediów
W większości krajów europejskich obowiązują szczególne przepisy ograniczające możliwość uzyskania przez jeden podmiot (grupę kapitałową) pozycji, która może przyczynić się do ograniczenia pluralizmu w mediach. Zdaniem KRRiT, polskie prawo medialne również powinno zawierać rozwiązania umożliwiające skuteczne działania regulatora, służące przeciwdziałaniu osiągania takiej pozycji.

Określanie pozycji znaczącej
KRRiT uważa, że pozycja znacząca w mediach może zostać osiągnięta w sytuacji, gdy udział podmiotu (grupy kapitałowej) przekroczy 30% na jednym z następujących rynków: przychodów reklamowych, przychodów z opłat z płatnej telewizji, widowni telewizyjnej, audytorium radiowego, użytkowników usług audiowizualnych online. Dla określenia pozycji znaczącej istotne będą również wymienione poniżej kryteria.

Ograniczanie dostępu do reklamy
Obserwując rynek reklamy telewizyjnej i radiowej, KRRiT zauważa również inne niekorzystne zjawisko polegające na ograniczeniu mniejszych podmiotów w dostępie do budżetów reklamowych poprzez dominującą rolę nadawców pełniących również funkcję brokerów reklamy. KRRiT uznaje, że ten obszar działalności także powinien podlegać regulacjom przeciwdziałającym nadmiernej koncentracji.

Dostęp do naziemnej telewizji i radiofonii
Pozycję znaczącą, zdaniem KRRiT, może osiągnąć również podmiot lub grupa kapitałowa, jeśli uzyska prawa do rozpowszechniania istotnej liczby programów w naziemnej radiofonii lub telewizji na danym obszarze. W tym przypadku, osiągnięcie pozycji znaczącej jest uzależnione od ogólnej liczby rozpowszechnianych w ten sposób programów.

Określanie udziału w łańcuchu wartości
Zdaniem KRRiT, ustalając znaczącą pozycję w mediach, powinno się również brać pod uwagę udział podmiotu (grupy kapitałowej) na różnych rynkach w łańcuchu wartości (producent-nadawca-operator telekomunikacyjny). Dążenie podmiotów działających na rynkach medialnych do zapewnienia kontroli na każdym etapie produkcji i dostarczania usługi, poprzez fuzje i porozumienia, może znacząco wpłynąć na ograniczenie pluralizmu.

Koncentracja krzyżowa
Choć bezpośrednio udział przedsiębiorcy w rynkach niebędących dla siebie substytutami (radiofonia, telewizja, VoD, prasa, kino, reklama zewnętrzna, usługi internetowe i mobilne) nie stanowi zagrożenia dla konkurencji, znacząca pozycja jednego podmiotu (grupy kapitałowej) w różnych klasach mediów może doprowadzić do istotnego zawężenia źródeł informowania. Zapobieganie takiej sytuacji, zdaniem KRRiT, również powinno być objęte regulacją.

Przeglądy rynków
Aby regulacje takie były skuteczne, upoważniony organ kontrolny powinien dokonywać systematycznych przeglądów rynku mediów w celu ustalenia stopnia koncentracji, a także dysponować odpowiednimi kompetencjami do badania pozycji poszczególnych podmiotów (grup kapitałowych). Konstytucyjne umocowanie KRRiT oraz obecne kompetencje regulatora rynku mediów wskazują, że powinna ona pełnić taką rolę.

V.            NADZÓR REGULACYJNY

Samo- i współregulacja

Samo- i współregulacja zamiast przyszłych regulacji
Realizacja przez KRRiT niektórych zadań ustawowych, zwłaszcza tych, które dotyczą nadzoru regulacyjnego nad usługami audiowizualnymi na żądanie (obecnie VoD, a w przyszłości również udostępnianie plików wideo w OTT) wymaga szczególnego podejścia. Nadzór nad nowymi usługami to w większości kontrola jakościowa treści zamieszczanych przez dostawców. Komisja Europejska w projekcie nowelizacji Dyrektywy o Audiowizualnych Usługach Medialnych zachęca do stosowania w tych obszarach mechanizmów samo-i współregulacyjnych.

Rola KRRiT w samo- i współregulacji
Co prawda, przepisy ustawy o radiofonii i telewizji przewidują inicjatywę KRRiT w zakresie tworzenia Kodeksów Dobrych Praktyk, nie określają jednak roli regulatora w tych przedsięwzięciach. Zdaniem KRRiT, prawa i obowiązki organu w odniesieniu do samo-i współregulacji powinny zostać doprecyzowane poprzez wskazanie realnych kompetencji do wydawania opinii i rekomendacji lub akceptacji ustaleń zawartych w Kodeksach Dobrych Praktyk, a także uprawnień związanych z monitorowaniem efektów ich działania oraz trybem rozpatrywania skarg w związku z ewentualnymi naruszeniami.

Standardy i metody badań odbioru

Ograniczenie wpływu mniejszych podmiotów na standardy i metody badań odbioru
Obowiązujące w Polsce standardy oraz metody badań widowni i audytorium ustalane są w ramach umów pomiędzy korzystającymi z nich nadawcami a firmami prowadzącymi badania. Z powodów rynkowych, z dyskusji na ten temat wykluczone są podmioty, które nie partycypują w kosztach wykonywania badań. W szczególności dotyczy to audytorium i widowni programów lokalnych i regionalnych.

Rola KRRiT w procesie ustalania standardów i metod badań odbioru
Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji powinna zostać włączona w ten proces np. poprzez wydawanie zaleceń, opinii lub inicjowanie współregulacji w sprawie ustalania standardów i metod badania w celu zagwarantowania pełnej reprezentacji różnych mediów w panelu badawczym.

DVB-T2, HD i HEVC – rozwój NTC w Polsce wg KRRiT